Szacunki nie pozostawiają złudzeń. W Polsce brakuje ok. 2 mln mieszkań. Popyt przewyższa podaż, co sprawia, że znalezienie własnego lokum to nie lada wyzwanie. Żeby nie stracić szansy na zakup wymarzonego „M”, wiele osób decyduje się na zawarcie umowy rezerwacyjnej. Czym właściwie ona jest? Jakie prawa gwarantuje potencjalnemu nabywcy? Co odróżnia ją od umowy przedwstępnej?
Umowa rezerwacyjna – co to? Co daje potencjalnemu nabywcy?
Umowa rezerwacyjna gwarantuje potencjalnemu nabywcy nieruchomości prawo pierwokupu. Inaczej mówiąc, zapewnia możliwość nabycia mieszkania lub lokalu usługowego przed innymi zainteresowanymi. To dokument, za pomocą którego jedna ze stron (kupujący) wyraża zdecydowaną chęć zakupu nieruchomości, a druga (sprzedawca) zobowiązuje się do czasowego wyłączenia z oferty konkretnego lokum.
Jakie są główne rodzaje umowy rezerwacyjnej?
Biorąc pod uwagę zakres kontraktu, wymienić można dwa podstawowe rodzaje umowy rezerwacyjnej:
- umowę rezerwacyjną bez elementów umowy przedwstępnej – to właściwie deklaracja chęci zakupu nieruchomości przez potencjalnego kupującego i rezerwacji przez sprzedawcę (dewelopera). Może być wyrażona nawet w formie ustnej. Za jej złamanie strona nie ponosi konsekwencji, chyba że ustalono inaczej,
- umowę rezerwacyjną z elementami umowy przedwstępnej – ma formę pisemną i jest formalnym wstępem poprzedzającym zawarcie jednej z umów – przedwstępnej, deweloperskiej lub sprzedaży. Jeżeli któraś ze stron złamie zawarte zobowiązanie, druga strona może dochodzić swoich roszczeń.
Umowa rezerwacyjna zakupu nieruchomości – jakie mieszkania można objąć jej zapisami?
Umowa rezerwacyjna może dotyczyć zarówno nieruchomości nabywanych na rynku wtórnym, jak i bezpośrednio od dewelopera. Najczęściej jest zawierana w przypadku mieszkań atrakcyjnych pod względem cenowym lub lokalizacyjnym. Dotyczy również lokali o dogodnym układzie pomieszczeń i optymalnej orientacji względem stron świata. Jej zapisami można objąć zarówno lokale już wybudowane, jak i takie, które dopiero mają powstać.
Z jakimi kosztami wiąże się zawarcie umowy rezerwacyjnej?
Wysokość opłaty pobieranej przez sprzedawcę (dewelopera) z tytułu zawarcia umowy rezerwacyjnej jest ustalana indywidualnie. Czasem wynosi ona 1000 zł, innym razem – 5000 zł. Co ważne, zgodnie z zapisami Ustawy deweloperskiej, opłata rezerwacyjna nie może być wyższa niż 1 proc. wartości lokalu. Ponadto w przypadku nieotrzymania finansowania na zakup przedmiotowego mieszkania musi ona zostać zwrócona przez dewelopera.
Umowa rezerwacyjna mieszkania – wzór. Co powinna zawierać?
Jeszcze do niedawna polskie prawo nie określało, jak powinna brzmieć lub wyglądać umowa rezerwacyjna mieszkania. Była ona tzw. umową nienazwaną i zapewniała stronom swobodę kontraktowania. 1 lipca 2022 r. weszła jednak w życie ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, która zmieniła dotychczasowy porządek.
Nowa ustawa deweloperska, bo tak potocznie się ją nazywa, zdefiniowała ramy prawne umowy rezerwacyjnej. Jej zapisy zobowiązują dewelopera m.in. do czasowego wyłączenia z oferty sprzedaży lokalu wybranego przez osobę rezerwującą. Zastrzegają również, że umowa rezerwacyjna nie może zawierać żadnych zobowiązań, które można byłoby interpretować jako zmierzające do przeniesienia własności lokalu lub rodzące konieczność zawarcia umowy deweloperskiej.
Ustawa wprowadziła również wymóg formy pisemnej umowy, a także konieczność oznaczenia czasu jej trwania konkretną datą. Zgodnie z nowym porządkiem w umowie rezerwacyjnej należy określić:
- strony, miejsce i datę zawarcia umowy,
- cenę lokalu,
- wysokość opłaty rezerwacyjnej,
- okres, na jaki lokal wybrany przez rezerwującego będzie wyłączony z oferty sprzedaży,
- usytuowanie lokalu w budynku, jego powierzchnię użytkową, a także powierzchnię i układ pomieszczeń.
Umowa rezerwacyjna cieszy się na polskim rynku mieszkaniowym dużą popularnością. W nowym brzmieniu skutecznie zabezpiecza interesy obydwu ze stron. To praktyczna opcja, jeżeli interesuje Cię dana nieruchomość, jednak w danym momencie nie możesz jej nabyć. Zyskujesz bowiem czas na uzyskanie decyzji kredytowej, nie obawiając się, że ktoś kupi wybrane przez Ciebie lokum.